بررسی آلکالویید‌های گیاه نرگس (Narcissus tazetta L.)

مقدمه: گیاه نرگس متعلق به خانواده Amaryllidaceae گیاهی است تک لپه، پایا و دارای پیاز. این گیاه زینتی معطر، دارای آلکالوییدهای متنوعی است که خواص ضدتوموری، ضدویروسی و آنتی‌کولینرژیک دارند. هدف: این تحقیق به منظور شناسایی آلکالویید‌های موجود در پیاز‌های گیاه نرگس متعلق به استان گیلان در مرحله پس از گل‌دهی صورت گرفته است. روش بررسی: از پیازهای گیاه نرگس ابتدا یک عصاره اتانولی تهیه شد. این عصاره با کمک حلال‌های متفاوت (دی‌اتیل اتر، کلروفرم و محلول آبی کربنات‌سدیم) استخراج شد تا در نهایت عصاره روغنی حاوی مخلوطی از آلکالویید‌ها به دست آمد. عصاره حاصل توسط TLC به اجزای تشکیل‌دهنده خود تفکیک شد. پس از جداسازی آلکالوییدهای موجود، شناسایی آن‌ها با بررسی طیف‌های NMR، IR و MASS صورت گرفت. نتایج: پژوهش حاضر وجود سه آلکالویید همولیکورین، تازتین و ایسمین را در پیاز‌های گونه N. tazetta متعلق به کشور ایران نشان داد. نتیجه‌گیری: آلکالویید‌های تازتین و مشتق دمتیله همولیکورین که دارای خواص مهم دارویی هستند در این گونه گیاهی قبلاً توسط سایر محققین گزارش شده است ولی آلکالویید ایسمین با خاصیت کاهندگی فشار خون، برای اولین بار در این تحقیق از گونه N. tazetta استخراج گردید.